Öğrenme Platformları

1. Öğrenme Platformu nedir?

Öğrenme platformları e-öğrenme derslerini barındıran ve öğrenenlere sunmamızı sağlayan ortamlardır. Bu ortamlar öğrenme süreçlerini yönetmek ve sunumunu yapmak amacıyla eğitim kuruluşları ve bazı organizasyonlar tarafından kullanılmaktadır.

Bir öğrenme platformu, öğrenenlerin bilgiye, araçlara ve kaynaklara erişime olanak sağlayan, eğitimsel sunumu ve internet aracılığı ile yönetilmesini destekleyen bir dizi etkileşimli çevrimiçi hizmettir.

Öğrenme platformlarının en önemli özellikleri:

• öğrenme içerik yönetimi - oluşturma, depolama, kaynaklara erişim
• müfredat haritalama ve planlama - ders planlama, kişiselleştirilmiş öğrenme deneyimi, değerlendirme
• öğrenen katılımı ve yönetimi - öğrenenin bilgilerini, işlemlerini izleme
• araçlar ve hizmetler -  forumlar, mesaj sistemleri, bloglar, grup tartışmaları

Öğrenme platformları genellikle sanal öğrenme ortamları (Virtual Learning Environments-VLE), öğrenme yönetim sistemleri (Learning Management Systems-LMSs) veya öğrenme içerik yönetim sistemleri (Learning Content Management Platforms-LCMSs) olarak anılmaktadır. Bu terimler birbirlerinin yerine kullanılabilmektedir ve bir takım farklılıklarına rağmen bir çok özelliği aynıdır.

Sanal öğrenme ortamları, geleneksel yüz yüze sınıf etkinliklerine benzer ve güçlü işbirlikçi bileşenleri ile öğrenmeyi ve öğretmeyi kolaylaştırır. Örneğin; Moodle ve Blackboard gibi.

Öğrenme yönetim sistemi, çevrimiçi sanal sınıflar ve öğretmen merkezli dersler de dahil tüm öğrenme önerilerinin yönetimi ve sunumunu kolaylaştırmak için bir çözümdür. Dersi otomatikleştirir, kolayca alınmasını ve öğrenenlerin yönetilmesini, öğrenme etkinliklerinin performansının ve sürecinin takibini sağlar, böylece yönetimin genel giderlerini azaltır.

Sanal Öğrenme Ortamları	Öğrenme Yönetim Sistemleri
Eğitim (education) için tasarlanır.	Yetiştirme (training) için tasarlanr.
Eğitim kurumları içinde kolaylaştırılmış (facilitated) çevrimiçi öğrenmeyi destekler, öğreticilere ve öğrenenlere içerik paylaşım olanağı verir.	Yöneticiler tarafından tüm öğrenme süreci ve gelişimi yönetilir; örneğin beceri/yeterlilik, kişisel gelişim planları, öğrenme içerik yönetimi, raporlama, iş akışı vs.

Günümüzde Moodle ve Blackboard gibi sanal öğrenme ortamları öğrenme yönetim sistemlerine uyum sağlamış, çevrimiçi ve harmanlanmış (blended) öğrenmede sıklıkla kullanılmaktadır.

Öğrenme içerik yönetim sistemleri, temelde e-öğrenme içeriği oluşturmaya odaklanmaktadır. Yöneticiler ve geliştiriciler, makale, test, oyun, video gibi içerikleri öğrenenlerin gereksinimleri doğrultusunda oluşturulur. LCMS'ler geliştirme çabalarını azaltarak, dijital içeriklerin amaçlar doğrultusunda yeniden kolayca yapılandırılmalarına olanak sağlamaktadır.

Hem öğrenme yönetim sistemleri, hem de öğrenme içerik yönetim sistemleri ders içeriğini, öğrenen performansını ve öğrenme nesnelerini yönetmek için tasarlanmıştır ancak amaçları farklıdır. Öğrenme yönetim sistemleri çevrimiçi etkinlikleri, sınıfları, tüm kaynakları ve olayları izler ve yönetir. Öğrenme içerik yönetim sistemleri harmanlanmış öğrenmeyi yönetmez ancak dijital içerik ve daha düşük seviyeli içerikleri yönetir.

Öğrenme Yönetim Sistemleri	Öğrenme İçerik Yönetim Sistemleri
Tüm öğrenenler yararlanabilir.	İçerik geliştiriciler, kişiselleştirilmiş içeriğe ihtiyaç duyan öğrenenler yararlanabilir.
Geleneksel yetiştirme biçimlerini yönetir, örneği öğretmen merkezli eğitim gibi.	Geleneksel yetiştirme biçimleri için uygun değildir.
Öğrenen profili yönetilebilir.	Öğrenen profili yönetilemez.
Öğrenen verilerinin paylaşımına izin verir.	Öğrenen bilgilerinin paylaşımına izin vermez.
Önemli olayları takvime alabilir.	Önemli olayları takvime almaz.
Yeterliliklerin analizine olanak verir.	Yeterliliklerin analizi yapılamaz.
Kayıt olma, ön gereksinimlerin görüntülenmesi, bildirimi iptal etme gibi durumları içerir.	Kayıt olma, ön gereksinimlerin görüntülenmesi, bildirimi iptal etme gibi durumları içermez.
Dinamik ön-test yapmayı desteklemez.	Dinamik ön-test yapmayı destekler.
İçerik oluşturmaya izin vermez.	İçerik oluşturmaya izin verir.

Yukarıdaki karşılaştırma tablosunda görüldüğü gibi iki sistemi net bir şekilde ayıran bir çizgi yoktur.

Host edilen veya kurum içinde oluşturulan Öğrenme Yönetim Sistemleri

Bir öğrenme yönetim sistemi ticari bir firmanın bilgisayarına kurulup belirli bir ücret karşılığında internette tutulabilir (hosting) veya kurum içinde kurumun bilgi teknolojisi (IT) yapısına entegre edilebilir. Bu iki durumda aşağıdaki tablodaki farklılıklar oluşmaktadır.

	Kurum içinde oluşturulan LMS	Host edilen LMS
Lisans maliyeti	Her kullanıcı için	Her kullanıcı için
Kurulum ve yerleşim	İçerden dahili kablolama	Ticari sunucuda üzerinde açıktan yerleşim
LMS kurulumu için web sitesi	Gerekli	Gerekli değil, ticari firmanın sitesinde kuruldu
Bu işe adanmış kurum içi IT ekibi	Gerekli	Gerekli değil, ticari firmanın sorumluluğunda
Teknik bilgi gerekliliği	İyi  programlama bilgisi gerekli	Sınırlı bilgi gerekli
IT destek maliyeti	Yüksek	Düşük
Donanım & yazılım maliyeti	Yüksek	Düşük
Onarım & geliştirme maliyeti	Yüksek	Çok düşük
LMS özelleştirme zamanı	Uzun	Kısa
LMS uygulama politikası	Katı kurallı	Esnek

2. Tescilli veya Açık Kaynak Öğrenme Yönetim Sistemleri

Öğrenme platformları ya birine ait (tescilli) bir yazılım ya da açık kaynaklıdır.

• Tescilli LMS'ler özel yasal haklar altında lisanslanır, değişiklik yapılması, dağıtılması, tersine mühendislik ve kullanımı kısıtlıdır. Yazılım kodları kapalıdır ve her kullanıcı için lisanslanır.
• Açık kaynak LMS'ler GNU adı verilen genel herkese açık lisans altında çalışmaktadır. Bu lisans kullanıcılara programı paylaşma ve değiştirme konusunda bağımsızlığı garanti etmektedir.

E-öğrenmede LMS ve LCMS'leri de içeren açık kaynak yazılım paketleri ders ve medya öğeleri hazırlama araçlarıdır. Açık kaynak yazılım paketlerinin yararları şu şekilde sıralanabilir:

• özgürce dağıtılabilir ve sınırsız kullanıcıya lisanslanabilir
• değiştirme ve ayırma işlerine izin verilir
• dünya çapında herkesin kendilerini geliştirmelerini sağlar
• birçok platforma uyum sağlar
• diğer açık kaynak dil, veritabanı ve platformalarla kolayca iletişime geçebilir.

Açık kaynak LMS girişimleri kar amacı gütmeyen şirketlerin birliktelikleri ve consorsiyumları sonucu oluşmaktadır. Örneğin .LRN Consorsiyum, Claroline Consorsiyum, Sakai  gibi. Bunlar yeni güvenilir, genişletilebilir paketlerle geliştirilmektedir. Bunların temel sistem dosyalarına kolayca erişilebilir. Kullanıcıların beklentileri veya yeni yazılım bileşenlerinin geliştirilmesi doğrultusunda geliştiriciler ve katılımcılar tarafından özelleştirilen platform, eklentier ve modüller olarak bilinir. Platformu genişletmek için birçok eklenti ücretsiz internetten indirilebilir. Örneğin Moodle kullanıcılarına farklı kişisel temalar önermektedir.

Diğer yandan bazı kod uzantıları kullanıcıların belirli gereksinimlerine yöneliktir. Bunlar ticaridir ve ücretsiz değildir. Örneğin eFront platformunun yönetimsel ve raporlama araçları bu şekildedir. Bu amaçla oluşturulan iki ticari versiyonu vardır: eFront Education ve eFront Enterprise.

Değiştime ve özelleştirme gibi avantajlarının yanısıra açık kaynak paketlerin bir takım eksiklikleri de vardır. Lisans ücretsizdir ancak maliyet gerektiren bazı unsurlar barındırır. Örneğin açık kaynak programlar, kurulum ve geliştirme için bu işe kendilerini adamış, ileri düzey programlama becerilerine sahip bir IT takımı gerektirir. Açık kaynak LMS'lerin yönetim, destek ve onarım maliyetleri de dahil toplam maliyeti, tescilli LMS'lerin başlangıç lisans maliyetini aşmaktadır.

	Tescilli LMS	Açık Kaynak LMS
Lisans ücreti	Ücretli	Ücretsiz
Kaynak kod	Şifreli, uzman bir ekip tarafından geliştirilmiştir.	Açık, topluluklar tarafından geliştirilmiştir.
Geliştirme ekibi	Uzman geliştiriciler	Bağımsız geliştiriciler
Sahibi	Ticari olarak sahiplenir	Toplum sahiplenir
LMS uygulama ve yayılım kolaylığı	Oldukça kolay	İleri düzey teknik beceriler gerektirebilir
Müşteri desteği/bakım hizmetleri	Lisansa dahildir	Ücret ödemek gerekir
Üründen vazgeçme riski	Var	Yok
Özelleştirme kolaylığı	Sadece ticari geliştiriciler tarafından yapılmaktadır	Belirli gereksinimlere göre bağımsız geliştiriciler tarafından yapılmaktadır
Yayımlama  süreci	Yavaş	Hızlı

Kaynak:

E-learning methodologies - A guide for designing and developing e-learning courses, 9. Learning platforms, Sayfa: 118-120. http://www.fao.org/docrep/015/i2516e/i2516e.pdf

Ders Sunumu ve Değerlendirme

1. Çevrimiçi bir dersin bileşenleri

Çevrimiçi dersler günlük veya haftalık olarak, dersin süresine ve öğrenenin uygun zamanına bağlı olarak oturumlar şeklinde düzenlenir.
Çevrimiçi bir dersin genel bileşenleri aşağıdaki sunulmuştur:

• Başlangıç toplantısı
• Ders öncesi öğrenme etkinlikleri
• Öğrenme olayları döngüsü
• Son değerlendirme
• Geri bildirim ve sonuç

Başlangıç Toplantısı

 

Dersin hedeflerini ve derste görüşülecek konular tanıtılır. Katılımcıları motive eder ve etkinliklere ve ders boyunca kullanılacak yöntemlere bir bütün olarak bakmayı sağlar. Bu toplantı sesli konferans şeklinde veya video veya mesajlar içeren bir dizi e-posta şeklinde yapılabilir.

 Ders öncesi öğrenme etkinlikleri

Başlangıçta yapılan öğrenme etkinliği ders resmen başlamadan katılımcılara önerilebilir. Ders öncesi yapılan bu etkinlik, örneğin ilk etkileşimli dersin çalışılması şeklinde olabilir. Bu etkinliğin uygulanması katılımcılar üzerinde önemli izler bırakır, bu etkinlik onların ders ile ilgili ilk deneyimleri olacaktır ve dersi sevip sevmedikleri anlamalarına yardımcı olacaktır.

 

Bu etkinlik aynı zamanda katılımcıların çevrimiçi öğrenme platformunu kullanmaları ve yöneticilerin teknik problemlerle ilgilenmeleri için iyi bir fırsattır.

Öğrenme olayları döngüsü

Bu ders bir dizi öğrenme etkinliğinden oluşmaktadır ve günlük veya haftalık olarak takvime alınabilir. Öğrenme etkinlikleri kendi kendine çalışma şeklinde olabileceği gibi, işbirlikçi çalışma şeklinde de yapılabilir. Örneğin;

• Okuma, izleme ve kendi kendine çalışma: sunum ve yazılı metin gibi basit öğrenme kaynakları, video ve ses içeriği ve etkileşimli e-dersler
• Bireysel değerlendirmeler ve işbirlikçi proje işi: Kolaylaştırıcı öğrenenlere bireysel veya grup şeklinde yapabilecekleri proje önerisinde bulunur. Öğrenenler ayrıca kendi yaptıkları iş dışındaki diğer işlere yorum yaparak değerlendirebilir. Değerlendirmeler iyi yapılandırılmış olmalı ve devamında tartışmaları içermelidir.
•  Yansıtmaların paylaşımı: Öğrenenler ders etkinliklerine yorum yapabilir ve düşünceleri değişebilir veya belirli bir alandaki bilgilerini paylaşarak grup öğrenmesine katılabilirler.
• Soru sormak: Öğrenenler kolaylaştırıcıya veya konu uzmanına belirli sorular sorabilir.
• Çevrimiçi kolaylaştırıcı tarafından başlatılan tartışmalar: Kolaylaştırıcı farklı kurumlardan gelen öğrenenlere sorular sorabilir veya belirli durumlarda dersteki kavramların nasıl geliştiğini sorabilir.
• Kendiliğinde gelişen tartışmalar: Tartışmaları katılımcılar başlatır. Kolaylaştırıcılar daha sonra katılımların katkılarını değerlendirirler.

Son değerlendirme

 

Bazı e-öğrenme dersleri öğrenenlerin son değerlendirmelerini ve ders baoyunca bazı ara değerlendirmeleri içerir. değerlendirmeler çeşitlendirilebilir; değerlendirme testleri gibi bir dizi soru şeklinde veya sadece öğretici tarafından öğrenenlerin genel değerlendirmesi yapılabilir.

 

Geri bildirim ve sonuç

 

Çevrimiçi bir dersin son oturumu genellikle değerlendirme anketinin doldurulması şeklindedir. Bu anket ders tasarımcılarına ve kolaylaştırıcılara katılımcılardan geri bildirim sağlar. Bu çok yararlı bir basamaktır, tasarımcıların dersi geliştirmelerine yardımcı olur. Ayrıca katılımcılar üzerinde dersin gelişimi ve daha etkili sunumu konusunda bir çaba sarf edildiği hissi yaratır.

 

2. Planlama ve dökümantasyon etkinlikleri

Dökümantasyon kolaylaştırıcılar tarafından uygulanan etkinliklere rehberlik eder ve dersin başlangıcında veya ders boyunca katılımlarla paylaşılır.

Öncelikle, oturum konularını ve öğrenme hedeflerini tanımlayan bir ders izlencesi geliştirilmelidir.

Ders izlencesi örneği

Bu ders izlencesine dayalı bir hikaye tahtası belirlenen etkinlikleri uygulamaya dönüştürür, her oturumda öğrenenlere sağlanan materyalleri onlara ulaştırır. Senkronize öğrenmede (e-konferans, sanal sınıf gibi), teknoloji ayarlı gereksinimlere özel olarak dikkat etmek gerekir.

Hikaye tahtası geliştirmek için bir Word belgesi veya Excel sayfası yeterlidir.

Word veya Excel kullanarak yapılabilecek bir hikaye tahtası örneği

3. Öğrenenlerin etkinliklerini kolaylaştırmak

İşbirlikçi çevrimiçi öğrenmede, bir grup katılımcı ortak öğrenme amaçları doğrultusunda sinerji yaratır. Çevrimiçi kolaylaştırıcı organize edilen bu süreci yürümesini sağlamaktan sorumludur. Bu amaçla aşağıdaki görevleri yapabilir:

• Görevleri, son teslim tarihlerini, nereye upload ve download edileceklerini belirlemek
• Katılımcıların işbirliği yapıp yapmadıklarının akışını, bireysel sonuçları ve grup sonuçlarını kontrol ederek, çalışma grupları ile yazışarak ve grubun hareketlerine engel olan veya üretimi engelleyen durumlara son vererek devamlı grupla birlikte hareket eder.
• Ünite sonunda özetler sağlar.
• Görevler, teslim tarihleri ve öğrenme araçlarının kullanımı ile ilgili soruları yanıtlar.
• Katılımcıları üretme, yansıtma, düşünceleri değiştirme ve tartışma başlatma gibi konularda motive eder.
• Süreçte diğer paydaşlarla bağlantıların paylaşılıp paylaşılmadığını kontrol eder.
• E-öğrenme olayının son değerlendirmesini organize eder.

4. E-öğrenmede iletişim araçlarını kullanmak

E-öğrenme etkinliklerinde bir dizi iletişim aracı kullanılabilir; hem asenkronize hem de senkronize olarak. Bu araçların bazıları, örneğin wikiler, bloglar, Chat'ler; sosyal medya veya Web 2.0 araçları olarak adlandırılmaktadır. Çünkü güçlü sosyal bileşenlere sahiptirler ve insanların bir arada ürün (örneğin bir proje dökümanı) çıkarmalarını sağlarlar.

Bu araçların en bilenenleri:

• e-posta tabanlı araçlar

İnternette iletişim kurmanın en kolay ve popüler yoludur. Düşük ve yüksek bant genişliklerinde iyi çalışmaktadır. İnsanların grup olarak tartışmalara kolayca bağlanabilmelerini sağlar. Özellikle mail listeleri bir çok kişiyle iletişim kurmada etkili bir yöntemdir.

• tartışma forumları

Mesaj tahtaları da denilen tartışma forumları çevrimiçi tartışmalarda öncelikli araçlardır. Bir miktar katılımcının postalanan mesajlara yorum yapmasını sağlarlar. Katılımcılara farklı zamanlarda yorum yazarak birbirlerine cevap verirler. Her forumda bir veya daha fazla tartışma vardır ve bu tartışmalar postalanan mesajları ve bu mesajlara verilen cevapları içermektedir.

• wikiler ve diğer paylaşım araçları

Wiki, çevrimiçi ekleme yapabileceğiniz bir web sitesidir. Bilinen web sitelerinin tersine çevrimdışı oluşturulurlar  ve daha sonra bir web sunucuya yüklenirler ancak wikilere çevrimiçi ortamda veri eklenebilir. Wiki kullancıları herhangi bir teknik bilgi gerekmekesizin bu sitelere veri ekleyebilirler.

Wikilerin yöneticileri kimin web sitesini görebileceğine ve veri ekleyebileceğine karar verirler. Yönetici siteyi herkese açık yapabilir, herkesin veri eklemesine izin verebilir, veya bir takım kısıtlamalar oluşturabilir.

• bloglar

Blog, web blog'un kısaltılmışıdır, insanların insanların bilgilerini paylaşmalarına, bilgiye rahat erişimlerine ve kolayca güncellemelerine olanak sağlar. Bunun için herhnagi bir bilgisayar programlama bilgi gerekmez. Güncel bilgilerin sanki bir günlük gibi bir web sitesine eklenmesi şeklinde kullanılmaktadır.

Bloglar, kullanıcıların web içeriklerini standart bir formatta kolayca eklemelerine, diğelerinin bu içeriklere yorum yapmalarına olanak sağlamaktadır. Blogların en önemli özelliğibir kişinin veya grubun sesi olurlar ve ikinci bir kişinin sesini duymamızı sağlarlar.

• internet yayınları (webcasting)

İnternet yayıncılığı (Webcasting) terimi çoklu pasif bir alıcıdan tek bir kaynağa ses ve video gönderilmesi anlamındadır. Tipik bir uygulaması; video dersinin bir uzman tarafından tüm öğrenenlere etkileşimsiz olarak verilmesidir. Daha çok internet üzerinden ses ve video akışında kullanılmaktadır ancak kayıtlı yayınlar asenkronize kullanım için uygundur.

Podcast'ler internet üzerinden yayınlanan ses programlarıdır. MP3 veya .wav gibi ses dosyalarının dijital ses oynatma cihazlarına veya bilgisayarlara indirilmesi yoluyla kullanılırlar.

• chat ve anlık yazışma

Anlık mesajlaşma, web üzerindeki en popüler uygulamalardan biridir. Bir veya daha fazla kişinin Web veya masaüstü uygulamaları aracılığı ile gerçek zamanlı, metin bazlı mesajlaşmasına olanak sağlar.

• oylama merkezleri

Eğiticiler bir soruya birden fazla seçenek sunarak öğrenenler üzerinde oylama yapar. Bu sorular genellikle ders etkinlikleri ile ilgili konulardadır.

• beyaz tahta ve görüntü paylaşım araçları

Beyaz tahtalar anlık görsel iletişim sağlamaktadır. Bu uygulama eğiticilerin içerikleri görüntülemesine ve öğrenenlerin içerikle etkileşimine olanak sağlamaktadır.

• uygulama paylaşımı

Uygulama paylaşımı sunucuların program paylaşmaları ve öğrenenler bunu göstermeleridir. Öğrenenler sunucunun iznine bağlı olarak sunucunun hareketlerini izleyebilir.

• ses ve video konferans

Ses ve video konferans uygulamaları, iki veya daha fazla kullanıcının gerçek zamanlı olarak farklı konumlardan ses veya video oturumlarına katılımlarına olanak sağlamaktadır. Daha çok toplantılar ve proje güncellemeleri için kullanılmaktadır.

Bazı anlık mesajlaşma uygulamaları video ve ses konuşmaları ile birleştirilir. VoIP (internet protokolü üzerinden ses-Video over Internet Protocol) uygulamaları ve hizmetleri, kullanıcılara internet  üzerinden yüksek kalitede, düşük maliyetli görüşmeler sağalmaktadır. En popüler VoIP uygulamalarından biri Skype'tır.

Telefon daha iyi ses kalitesi sunar ve daha güvenlidir, VoIP ise birden fazla kişinin konuşması gerektiğinde daha ucuz ve daha kolaydır.

• sanal sınıflar

Sanal sınıflar, geleneksel öğretmen merkezli sınıfların taklit edilmiş şeklidir; beyaz tahta, karşılıklı konuşma (chat), ses konferansı, uygulama paylaşımı gibi farklı tipte senkronize araçların birleştirilmesi ile oluşmaktadır.

Sanal sınıf araçları ekran ara yüzleri farklılaşsa da benzer işlevleri bir araya getirmektedir.

 

Wiki ve tartışma forumları gibi asenkronize araçlar yansıtma gerektiren ve daha fazla zaman ayırma gerektiren görevler için daha uygundur. Asenkronize tartışmalar özellikle öğrenenlerin utangaç olduğu veya dili etkili kullanamadığı durumlarda daha değerlidir. Ancak chat odakları ve sesli konferanslar gibi senkronize araçlar, daha yüksek sosyal varoluş sağlamaktadır. Örneğin; sanal sınıflarda öğrenenler sunum sırasında yorum yapmak veya soru sormak için Chat'i kullanabilirler.

Senkronize araçlar	Asenkronize araçlar
Chat ve anlık yazışmalar	E-posta
Video ve ses konferansı	Tartışma forumları
Canlı web yayıncılığı	Wiki
Uygulama paylaşımı	Blog
Beyaz tahta	internet yayınları
Oylama merkezleri

5. Ders Değerlendirme

Ders değerlendirmesi, dersin gelişim aşamasında henüz ders sonlandırılmadan yapılabilir ya da dersin sonunda etkiyi ölçmek için ve geçmiş derslere göre dersin hala geçerli olup olmadığı da değerlendirilebilir.

Eğer bir ders değerlendirilmek isteniyorsa;

• Gelişim aşamasında; dersi ve ürünleri iyileştirmek için (resmi değerlendirme)
• Hemen uygulama aşamasından sonra; eğitimin, yetiştirme ve öğrenmenin etkinliğini ölçmek (özet değerlendirme)
• ders bittikten bir süre sonra; dersin hala geçerli olup olmadığını anlamak ve derste güncelleme yapmak için (doğrulayıcı/kuvvetlendirici değerlendirme)

Kirkpatrick modeline göre değerlendirme 4 seviyeden oluşmaktadır:

• Öğrenenlerin tepkileri

Bu değerlendirme, programa katılanların tepkilerini anlamak, programa aktif katılıp katılmadıklarını ve dersi sevip sevmediklerini anlamak için yapılır. Dersin sonunda katılımcılara anket uygulanarak veya kolaylaştırılmış e-öğrenmede kolaylaştırıcının ders boyunca katılımcıyı görüntülemesi ile yapılabilir.

• Öğrenme

 Öğrenme hedeflerine ulaşılıp ulaşılmadığının ölçülmesidir. Dersin tipine bağlı olarak derse katılan katılımcıların arttırılan bilgileri, geliştirilen becerileri ve değişen tavırları değerlendirilir. Öğrenme doğrudan gözlem, ödevler ve testler vasıtayla değerlendirilir. Değerlendirmelerin öğrenme hedefleri doğrultusunda yapılması önemlidir.

• Davranış

Yetiştirme programı sayesinde katılımcıların davranışlarındaki değişimin boyutunun anlaşılması anlamına gelir. Örneğin kazanılana bilgi ve beceriler işlerinde veya diğer uygulama alanlarında kullanıp kullanmadıklarına bakılır. Bu, öğrenenlerin işteki performanslarını gözlemleyerek yapılabilir.

• Sonuçlar

 Programa katılan katılımcıların bir örgütte oluşturdukları sonuçları tanımlamak için yapılır.  Final sonuçları üretimin arttırılması, kalitenin geliştirilmesi, maliyetlerin azaltılması, kazaların azalması şeklindeki bilgileri içerebilir.

Kaynak:
E-learning methodologies - A guide for designing and developing e-learning courses, 8. Course delivery and evaluation, Sayfa: 102-117. http://www.fao.org/docrep/015/i2516e/i2516e.pdf
 

 

e-Öğrenme dersinin değişik formatlarda yayınlanması

E-öğrenme dersimi Flash formatında yayımladım. Aşağıdaki bağlantıdan erişebilirsiniz.

https://drive.google.com/file/d/0B5IwIHaDLtmiRExXM2ExeUtiN2c/view?usp=sharing

Sunumların değişik formatlarda veya mobil uyumlu yayımlanması

İnternet ortamında öğrenenlerin bir çevrimiçi bir derse erişiminin sağlanması isteniyorsa çeşitli programlar yardımıyla bunu gerçekleştirmek mümkündür. Çevrimiçi öğrenme ortamlarını daha kullanışlı hale getirmek için kullanılan bu programlar, e-öğrenme projelerinin değişik formatlarda (HTML5, Flash vs.) veya mobil uyumlu kayıt edilmesini sağlamaktadırlar. Bu programlara örnekler:

• Articulate Presenter
• iSpring Presenter
• Adobe Presenter

Bu programlar genelde MS Powerpoint programına bir sekme şeklinde eklenerek sunumları web için hazır bir içerik haline getirmektedir. Bu programlar, sunum şeklinde hazırlanan derslerin web ortamında, CD, DVD gibi ortamlarda veya Öğrenme Yönetim Sistemi (Learning Management System-LMS) ortamlarında etkileşimli ve sorunsuz bir şekilde çalışmasına olanak sağlamaktadırlar.

Articulate Presenter

Aşağıda MS Power Pointe Articulate Presenter eklentisi yardımıyla bir e-dersin web ortamında yayımlanması aşamaları anlatılmaktadır.

 

1. adım

Programı bilgisayarınıza kurduğunuz takdirde MS Power Point (32 bitlik) programında Articulate şeklinde bir sekme oluşur. Buradan Yayınla (Publish) sekmesine tıklarız.

Gelen pencereden Web sekmesini seçeriz.

 

 

Bu penceredeki başlık (title), sunumunuzun başlığıdır, değiştirilebilir. Tanım (description) sunumunuz hakkında özet bilgi içerir. Klasör (Folder), bilgisayarınızda sunumu yayımlayacağınız yeri belirtir. Burada öncelikle kendi bilgisayarınızda bir konum  (local drive) seçilmeli, daha sonra bu klasör veya dosyalar farklı ortamlara (web, CD,DVD, mobil vs) taşınmalıdır.

 

2. adım

 Başlığın (title) yanındaki üç noktaya (...) tıklayarak Articulate Mobil Player'dan yayın eklenebilir.

 

 

3. adım
Öğrenenler Flash desteklemeyen bir cihazda oturum açtıklarında içeriği HTML5 formatında görebilmeleri için aşağıdaki ayarlar yapılmalıdır.

4. adım
Yayınla (publish) penceresinden özelliklere (properties) girildiğinde dersin kalitesi ile ilgili son güncellemeler yapılabilir.

Varsayılan ayarları kabul etmek için standart seçeneği (video kalitesi 5, audio bitrate 48kbps, image kalitesi 80%) seçilir. Custom seçeneği ile istenen kalite ayarları yapılabilir.

5. adım

Değişiklikler yapıldıktan sonra yayınla (publish) düğmesine tıklandıktan sonra aşağıdaki pencere ile karşılaşılır. Bu pencere hazırlanan yayının hangi ortama çıkarılacağı ile ilgilidir.

Kaynak:
Publishing a presentation for web
https://community.articulate.com/series/10/articles/publishing-a-presentation-for-web Ziyaret Tarihi:11.05.2015

Etkileşimli e-ders örneği v6

E-dersimin değerlendirme sorularını düzenledim ve ünite sonuna şimdilik bir tane alıştırma sorusu ekledim. Aşağıdaki bağlantıdan izleyebilirsiniz.

https://drive.google.com/file/d/0B5IwIHaDLtmiOW9mallNQnZJY0U/view?usp=sharing

Etkileşimli e-ders örneği v5

Bir önceki örneğimde makrolar çalışmadı. Daha doğrusu benim bilgisayarımda kayıtlı olan çalışıyor ancak Google Drive'a yükleyince çalışmıyor.

 

Hocamız Windows 8 ile beraber makroların kullanılamadığını söyledi. Muhtemelen virüsler için açık oluşturduğu içindir.

 

Aşağıdaki örnekte etkileşimli dersime makro yerine "Bir bilene soralım: Veri tipleri nedir?" gibi etkileşimli düğmeler ekleyerek, bu düğmeleri çeşitli internet sitelerine yönlendirdim, aşağıdaki bağlantıdan e-ders örneğimi indirerek seyredebilirsiniz.

 Etkileşimli e-ders örneği v5