E-dersler için hikaye tahtaları oluşturulurken, öğretim tasarımcıları içeriği sunmak için içeriğin çeşidine ve istenen öğretim yaklaşımına bağlı olarak farklı teknikler seçebilir.
Bu bölümde bu amaçla kullanılabilecek aşağıdaki teknikler tanıtılacaktır:
- hikaye anlatma
- senaryo tabanlı yaklaşım
- araç kutusu yaklaşımı
- gösterip yaptırma yöntemi
Hikaye Anlatma
Gerçek bir içeriğin bir hikaye içine yerleştirilerek bir veya daha fazla karakter aracılığı ile sunulmasıdır.
 |
| İçeriği hikaye ile anlatma örneği |
Hikaye anlatma yöntemini neden kullanmalıyız?
- işe özel bilgi vermek gerektiğinde,
- farklı karakterlerin farklı olaylarda yer aldığı karmaşık süreçleri tanımlamak için, böylece hikaye öğrenenlerin olayların akışını takip etmelerine yardımcı olacaktır,
- derse bir insan görüntüsü eklenerek öğrenenlerin hikayeleri gerçek insanlar aracılığı ile takip etmeleri sağlanabilir,
- hikaye anlatma sayesinde bilginin gerçek bir durumla nasıl birleştirilebileceği gösterilerek bilginin gerekliliğine vurgu yapılır.
Hikaye anlatma kullanılırken uyulabilecek bazı ipuçları
- Hikayede gerçekçi bir içerik oluşturun. Öğrenenler hikayedeki olaylara benzer deneyimler yaşamak ister.
- Hikayenin karakterleri her ekranda yer almak durumunda değildir.
- Karakterleri geliştirirken cinsiyet ayrımı yapmamaya ve kültürel konulara dikkat etmek gerekir.
- Resmi olmayan bir dil kullanarak ve cümleleri kısa tutarak gerçekçi diyaloglar oluşturabilirsiniz.
Senaryo-tabanlı yaklaşım
Bu yaklaşım kullanılarak dersler bir senaryo etrafında oluşturulur. Genellikle senaryo, öğrenenlerin farklı seçenekler arasından seçim yapmasını gerektiren çelişkili bir durumlarda kullanılır. Öğrenenlerin doğru karar vermelerini gerektiren tüm bilgiler sağlanır. Öğrenenlere her bir seçeneğin neden doğru ya da yanlış olduğuna dair geri bildirim sağlanır. Geri bildirim aynı zamanda verilen kararın sonuçlarını gösterir.
 |
| Senaryo tabanlı yaklaşımla yapılan ders örneği |
Senaryo tabanlı yaklaşım ne zaman kullanılmalı?
Bu yaklaşım öğrenenlerin stratejik kuralları uygulayarak öğrenmelerini, duruma konsantre olarak aldıkları kararların sonuçlarını araştırmalarını sağlar.
Senaryo tabanlı yaklaşıma hangi durumlarda ihtiyaç duyulmaktadır?
- Problem çözmek ve kişilerarası becerileri geliştirmek için
- Kavramsal bilgi vermekten ziyade stratejik kuralları öğretmek için
- Kavramsal bir ünite sonunda etkileşimli bir uygulama geliştirmek için
Bu yaklaşım konu uzmanı ile öğretim tasarımcısı arasında güçlü işbirliğini gerektirir. Ancak öğretim tasarımcısı gerçekçi bir durum tasarlamak için yeterli bilgiye ihtiyaç duyacaktır.
Senaryo tabanlı yaklaşım kullanmak için ipuçları
-Bir senaryo oluşturun; öğrenenlerin derste bilgiyi nasıl kullanacaklarını düşünün ve senaryoyu onun etrafında yapılandırın.
- Senaryoda bir kişinin alabileceği karaları anlamak için konu uzmanı ile çalışın. Konu uzmanları farklı deneyimleri paylaşabilir.
- Öğrenenlere sadece karar vermelerini gerektiren bilgi verin. Bu bilgi senaryonun tanıtımının bir kısmında, öğrenenlerin cevaplarına geri bildirim sağlarken ya da "Daha Fazla Bilgi" gibi ek bir bağlantı üzerinden istek üzerine elde edilebilir şekilde düzenlenebilir.
-Her bir önemli karar için olumlu seçenekler tanımlanabilir. Anacak sunulan seçenekler çeldirici olmalıdır.
- Her bir seçenek bir sonuç üretir, her bir seçenek için sonuçları göstererek detaylı geri bildirim sağlayın.
Araç kutusu yaklaşımı
Araç kutusu dersinde öğrenenler bir dizi yaklaşımı takip etmektense e-ders, bir grup bağımsız konu arasından seçim yapacakları şekilde araç kutusu şeklinde düzenlenir.
Örneğin aşağıdaki e-ders Web 2.0 ve sosyal medya öğelerini içeren araçları tanıtan bir menü ekranından oluşmaktadır.
 |
| Araç kutusu dersi örneği |
Araç kutusu dersi ne zaman kullanılabilir?
Araç kutusu dersleri aynı kategoriye ait fakat birbirinden bağımsız küçük içeriklerin sunulması gerektiğinde iyi bir seçenektir. İçerik parçaları araçların tanımları, bir prosedürün basamakları, bir sürecin aşamaları veya konuya ilişkin sıkça sorulan soruları içerebilir.
Bu durumda öğrenenler içeriği mantıksal bir sırada değil istediği sırada izleyebilir ya da sadece izlemek istediklerine bakabilir.
Araç kutusu dersi geliştirmek için ipuçları
- Menü sayfasında önce bir giriş sayfası hazırlanıp araçlar hakkında genel bilgi verilebilir.
- Her araç sistematik bir yolla sunulabilir. Örneğin tanım, amaç, örnek, güçlü yanları, zayıf yanları gibi.
Gösterip yaptırma yöntemi
Gösterip yaptırma yöntemi, bir prosedürü öğretmek için kullanılır. Önce prosedür gösterilir, sonra öğrenenlerden sistemle etkileşim kurarak prosedürü uygulaması istenir.
 |
| Gösterip yaptırma dersi örneği |
Gösterip yaptırma yöntemi ne zaman kullanılabilir?
Bu yöntem genellikle yazılım prosedürlerini öğretmek için kullanılabilir.
Gösterip yaptırma dersi geliştirmek için ipuçları
- Prosedürü göstermek için bir animasyon kullanılabilir. Bu animasyonla, detaylı bir sözlü açıklama, yazılı bir metin veya ses yorumu birleştirilmelidir.
- Öğrenenlerin animasyonu kontrol edebilecekleri, oynatmayı durdurma, geri yükleme gibi seçenekler sunulmalıdır.
- Öğrenenlerin prosedürü uygulayabilecekleri işlevsel bir simülasyon geliştirin.
- İşlevsel simülasyonla öğrenenlerin bir dizi faaliyeti gerçekleştirmelerine izin verin. Öğrenen yanlış yaptığında sistemin hata mesajı vermesini sağlayın, öğrenen doğru yaptığında sistemin bir sonraki aşamaya geçmesini sağlayın.
Kaynak:
Food and Agriculture Organization of the United Nations (FAO) (2011). E-learning methodologies - A guide for designing and developing e-learning courses, Part VI- Creating Storyboards, Techniques for presenting content. Sayfa: 66-71, ISBN 978-92-5-107097-0.
